TOTBİD Dergisi

TOTBİD Dergisi

2023, Cilt 22, Sayı, 1     (Sayfalar: 031-037)

Menisküs doku mühendisliğinde yenilikler

Nihat Demirhan Demirkıran 1

1 Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı, Kütahya

DOI: 10.5578/totbid.dergisi.2023.05
Görüntüleme: 658
 - 
İndirme : 377

Menisküslerin korunması ve tamirinin önemi günümüzde çok iyi anlaşılmış olsa da her zaman mümkün olmamaktadır. Onarılamayan defektler ya da menisektomiler sonrası menisküste oluşan boşluğun doldurulması amacıyla 1990`ların başında çatı (iskele) implantlarının geliştirilmeye başlanmasıyla menisküs cerrahisinde doku mühendisliği uygulamaları büyük bir ivme kazanmıştır. Doku mühendisliği; `doku fonksiyonunu restore etmek, sürdürmek veya iyileştirmek için biyolojik dokuların yerine geçecek malzemelerin geliştirilmesine yönelik hem mühendislik hem de yaşam bilimleri ilkelerinin` kullanılmasını öngören araştırma alanıdır ve temelde çatı implantları, biyoaktif ajanlar (büyüme faktörleri) ve hücreler olmak üzere üç ana değişkenden yararlanır. Menisküs doku mühendisliğinde farklı malzeme özelliklerine sahip birçok biyomateryalden üretilen çatı implantları, çok sayıda farklılaşmış veya kök hücreler ve bunları uyaracak biyokimyasal, biyomekanik ve gen tedavi yöntemleri hasarlı menisküsün yerini alacak ideal implantın arayışında kullanılmıştır. Geliştirilen bu implantlar ile kıkırdak hasarı ve ileride gelişebilecek osteoartritin de önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Ancak hiçbir yapay malzeme menisküsün mekanik özelliklerini sağlamada tam olarak başarılı olamamış ve tüm çabalara rağmen kıkırdağı çok iyi koruduğu kanıtlanarak rutin klinik kullanıma girmiş bir implant henüz tasarlanamamıştır. Günümüzde en umut vadeden yaklaşımlar defekte uygun boyutta üretilebilen, hücre yüklü çatı implantlarının biyomekanik, biyokimyasal ve gen tedavisi yöntemleriyle zenginleştirildiği uygulamalar olarak öne çıkmaktadır. Menisküsün biyolojik ve mekanik yapısını birebir taklit ederek menisküsün yerini alabilecek bir malzemenin hâlâ uzağında olsak da gelecekte bu yönde katedilecek yol doku mühendisliği uygulamalarından geçecektir.

Anahtar Kelimeler : menisküs; doku mühendisliği; çatı implant