TOTBİD Dergisi

TOTBİD Dergisi

2023, Cilt 22, Sayı, 3     (Sayfalar: 306-314)

Sporcularda omuz ve dirsek sorunlarında fizyoterapi ve spora dönüş ilkeleri

Uğur Diliçıkık 1, Mert Tıraş 2, Didem Elvan 1

1 Acıbadem Altunizade Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü, Sporcu Sağlığı Merkezi, İstanbul
2 Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Spor Hekimliği Ana Bilim Dalı, Ankara

DOI: 10.5578/totbid.dergisi.2023.47
Görüntüleme: 522
 - 
İndirme : 1488

Sporcularda omuz ve dirsek yaralanmalarında doğru teşhis, kapsamlı bir öykü ve fizik muayeneyle başlar ve gerektiğinde ileri çalışmalarla desteklenir. Omuz eklemi vücudumuzun hareket açıklığı en geniş eklemidir. Omuz ekleminin düzgün bir şekilde hareketini sağlamak için birçok eklemin koordineli olarak hareket etmesi gerekmektedir. Özellikle baş üstü top fırlatma ya da topa vurma aktivitesi gibi yüksek enerji içeren sporlarda (voleybol, hentbol, tenis vb.) omuz çevresindeki majör kas gruplarının zamanında ve yeterli şekilde devreye girmemesi hâlinde yaralanma riski artar. Omuz ve dirsek rehabilitasyonu diğer yaralanmalarda olduğu gibi doğru teşhisle başlar ve yaralanmaya neden olan durumun uygun bir şekilde analizini gerektirir. Sporcu rehabilitasyonu özel bir süreçtir ve özellikle ilerleyen dönemlerde sporcunun sahaya geri dönüşünü sağlamak için spor branşına spesifik yoğunluk ve içerikte bir rehabilitasyon programıyla tamamlanır. Birçok standardize edilmiş fonksiyonel testin rapor edildiği alt ekstremitenin aksine omuz ve dirsek değerlendirilmesinde kullanılan test sayısı çok azdır. Omuz ve dirsek rehabilitasyonundaki spora dönüş aşaması, en sık göz ardı edilen veya kısa kesilen, ciddi yeniden yaralanma riskine ve yaralanmanın kronik hâle gelmesine neden olan aşamadır. Yaralanma sonrası sporcunun en az riskle sahaya geri dönüşünü sağlamak için rehabilitasyonun her fazında elde edilmesi gereken kazanımlar net olarak belirlenmeye çalışılmıştır. Rehabilitasyon sonucundaki hedef; tam ve ağrısız hareket açıklığı ve yaralanma öncesi kuvvetle ve minimal riskle spora dönüş sağlamaktır. Spora dönüş kararı, her zaman ekip çalışmasının sonucudur.

Anahtar Kelimeler : omuz; dirsek; rehabilitasyon; spora geri dönüş