TOTBİD Derleme Dergisi

TOTBİD Derleme Dergisi

2025, Cilt 24, Sayı, 3     (Sayfalar: 334-346)

Erişkin kalça displazisi cerrahileri sonrası rehabilitasyon

Necmiye Ün Yıldırım 1, Nilüfer Keskin Dilbay 1

1 Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Fakültesi, Ortopedik Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı, Ankara

DOI: 10.5578/totbid.derleme.dergisi.2025.48
Görüntüleme: 36
 - 
İndirme : 28

Gelişimsel kalça displazisi (GKD), kalça ekleminin yapısal yetersizliği ile karakterize bir durum olup, asemptomatik seyredebileceği gibi erişkin dönemde ciddi fonksiyonel kısıtlılıklara ve osteoartrite yol açabilir. Cerrahi girişimler arasında total kalça artroplastisi (TKA), periasetabular osteotomi (PAO) ve kalça artroskopileri yer almakta; seçilecek yönteme displazinin şiddeti, eşlik eden deformiteler ve hastanın bireysel özellikleri yön vermektedir. Ancak, erişkin displaziye yönelik standart bir cerrahi sonrası rehabilitasyon protokolü bulunmamaktadır. Bu derlemede, cerrahi sonrası rehabilitasyon süreci, Dünya Sağlık Örgütünün İşlevsellik, Yeti Yitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması (ICF) çerçevesinde ele alınmaktadır. Vücut yapı ve işlevlerinin iyileştirilmesi, aktivite ve katılım düzeylerinin arttırılmasına yönelik tasarlanan ICF temelli rehabilitasyon yaklaşımlarında bağlamsal faktörler (bireysel ve çevresel) göz önünde bulundurularak, ağrı yönetimi, kas iskelet sistemi işlevlerinin desteklenmesi, mobilitenin geliştirilmesi ve bireysel işlevselliğin arttırılması hedeflenmektedir. Cerrahi sonrası dönemde, bireye özel yapılandırılmış egzersiz programları, kuvvet, postür, yürüme, core stabilizasyonu, denge, proprioseptif eğitimler ve hasta eğitimini rehabilitasyonun temel bileşenleri olarak değerlendirilmektedir. Bu derleme, kalça displazili erişkin bireylerde cerrahi sonrası multidisipliner, hasta merkezli ve ICF temelli bir rehabilitasyon yaklaşımının gerekliliğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler : gelişimsel kalça displazisi; total kalça artroplastisi; periasetabular osteotomi; kalça; rehabilitasyon