TOTBİD Dergisi

TOTBİD Dergisi

2013, Cilt 12, Sayı, 3     (Sayfalar: 292-308)

Total kalça artroplastisi, rehabilitasyon

Filiz Can 1

1 Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Ankara

DOI: 10.14292/totbid.dergisi.2013.37
Görüntüleme: 796
 - 
İndirme : 8037

Total kalça artroplastilerinden sonra hastaların çoğunda, ağrı ile birlikte olmayan bazı fonksiyonel yetersizlikler ve bozukluklar görülür. Kas zayıflıkları ve kas atrofileri kalıcı olabilir. Fonksiyonel aktivitelerde asimetrik ekstremite yüklenmesi ve Trandelenburg yürüyüşüne yol açan kalça abduktor kas zayıflığı, en sık görülen sorundur. Fonksiyon bozuklukları, hareketlilik ve fiziksel aktivite düzeyinde azalmaya ve günlük yaşamda bağımlılığa neden olabilir. Bu nedenle, ameliyattan sonra hastaların rehabilitasyonu önemlidir. Total kalça artroplastilerinde rehabilitasyon, cerrahi öncesi değerlendirme, eğitim ve rehabilitasyonla başlamalıdır. Total kalça artroplastisi sonrası erken kas kuvveti ve fonksiyon kaybını azaltmak için, erken ve yoğun bir rehabilitasyon programı uygulanmalıdır. Cerrahi girişim sonrasındaki rehabilitasyon programı, komplikasyonların önlenmesi, kas re-edükasyonu, kuvvetlendirme ve fleksibilite egzersizleri, yürüme ve denge eğitimi, fonksiyonel egzersizler ve ev egzersizlerinden oluşur. Komplikasyonları önlemek için, ameliyattan hemen sonra hastalara dislokasyon pozisyonları öğretilmeli ve transferler sırasında bunun için önlemler alınmalıdır. Erken dönemdeki rehabilitasyon, aktif ayak bileği pompası, yürüme eğitimi, düşük şiddetli izometrikler ile kalça abduktorları, ekstansörleri ve diz ekstansörleri için izotonik egzersizleri içerir. Eğer çimentolu total kalça artroplastisi uygulanmış ise çift koltuk değneği ile tam ağırlık vermeye izin verilir. Çimentosuz total kalça artroplastisi için ise, altı hafta süre ile korumalı veya parsiyel ağırlıkla yürüme uygun görülür; 12. haftaya kadar da ilerletilir. Erken iyileşmeyi uyarmak için akuatik terapi, zayıf kasları kuvvetlendirmek için alçak frekanslı elektrik stimülasyonu ve yük dağılımını değiştirmek için biofeedback kullanımı ek yararlar sağlar. Geç dönemdeki egzersiz programı, fonksiyonel işler, günlük yaşam aktiviteleri, denge, kuvvet, endürans ve kardiyovasküler uygunluğa odaklanan, sekiz egzersiz grubundan oluşur. Kardiyovasküler uygunluğu sağlamak için hastalar, kalçalarına yüklenme yapmayan sporlar ve egzersizlere yönlendirilir.

Anahtar Kelimeler : kalça; artroplasti; rehabilitasyon; fizik tedavi teknikleri