TOTBİD Dergisi

TOTBİD Dergisi

2013, Cilt 12, Sayı, 6     (Sayfalar: 517-525)

Kıkırdağın iyi huylu tümörleri: Enkondrom ve osteokondromlar

H. Yusuf Yıldız 1

1 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Ankara

DOI: 10.14292/totbid.dergisi.2013.60
Görüntüleme: 1644
 - 
İndirme : 9355

Enkondromlar kemikte görülen, gerçek sıklığı bilinemeyen, iyi huylu kıkırdak tümörleridir. Cinsiyet farkı yoktur. En sık görüldükleri yerler eldeki tübüler kemiklerdir. Uzun kemiklerde ise femur, humerus ve tibiayı sık tutar. El ve ayaktaki enkondromlar travmaya sık maruziyet nedeniyle ağrı veya patolojik kırıklarla gelebilirken, uzun kemiklerdekiler genellikle ekleme ait ağrılar nedeni ile yapılan incelemelerde rastlantısal olarak saptanırlar. Kısa tübüler kemikler ile uzun kemiklerdeki radyolojik görünümleri farklılıklar gösterir. Kısa tübüler kemiklerde ekspansiyon yapmış ve korteksi inceltmiş, zor seçilen kalsifikasyonlar içeren kitleler şeklinde iken, uzun kemiklerde metadiyafizer yerleşimli, kortekste pek değişiklik yapmayan, pek çoğunda kalsifikasyonlar olan, sınırlandırılma görülmeyen lezyonlar halindedir. Enkondromatozis ve Mafucci sendromu alt gruplarını oluşturur. Asemptomatik olan enkondromları genellikle takip etmek yeterlidir. Cerrahi gerekecek ise küretaj ve greftlemek klasik tedaviyi oluşturur. Malign dönüşüm riski enkondromlarda %1 civarı, çoklu lezyonlarda ise %20–50 civarındadır. Enkondromlar ile düşük dereceli kondrosarkomları ayırt etmek klinisyen, radyolog ve patologlar için bazen çok zor olabilir; multidisipliner ortak çalışma bu zorlukları önlemede yarar sağlar.

Osteokondromlar kemiğin en sık görülen iyi huylu tümörüdür. Genellikle ilk iki dekatta fark edilirler. Erkeklerde biraz daha sıktır. EXT genlerinde mutasyon sonrası ortaya çıkarlar. Diz çevresinde, humerus proksimal, tibia distal ve femur proksimalde sık görülürler. Genelde ağrısız immobil şişlik şeklinde iken, etrafındaki yumuşak dokulara bası, bursit, kırık, aşırı büyüme ve ikincil kondrosarkom olması durumunda semptomatik olabilirler. Fizis kıkırdağından geliştikleri için boy uzaması durduğunda büyümez hale gelirler. Multipl osteokondromatozis otozomal dominant geçiş gösterir. Hastalarda deformiteler, kısa boy ve eklemler etrafında çok sayıda kemik çıkıntılar görülür. Malignite ihtimali soliter lezyonlarda %1`den az iken, çoklu lezyonlarda %5 civarındadır.

Anahtar Kelimeler : kıkırdak hastalıkları; kondrom; osteokondrom