TOTBİD Dergisi

TOTBİD Dergisi

2022, Cilt 21, Sayı, 5     (Sayfalar: 537-541)

Kitosan-gliserol bazlı kıkırdak matriks

Yalkın Çamurcu 1

1 Bursa Özel Aritmi Osmangazi Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Bursa

DOI: 10.5578/totbid.dergisi.2022.75
Görüntüleme: 671
 - 
İndirme : 375

Günümüzde doku mühendisleri hücre bazlı kıkırdak doku tamirine yoğunlaşmış durumdadır. Glikozaminoglikanların (GAG) önem kazanmasıyla, GAG ve GAG analoglarının kıkırdak doku oluşumunda ve skafold olarak kullanımları da artmıştır. Bundan dolayı GAG analoğu olan kitosan (kitosan) kullanımı da doku mühendisliğinde önem kazanmıştır. Kitosan omurgasız eklem bacaklıların dış zırhında bulunan kitinin ham maddesidir. Kitosanın enjekte edilebilir olması, enjekte edildiği bölgede oluşturduğu jel formasyonu ile uzun süreli etki etmesi ve elde edilen başarılı in vivo çalışmalar kitosana olan ilgiyi arttırmıştır. Kitosanın kıkırdak hasarında kullanımı, 1990`ların sonunda başlayan in vivo çalışmalarda ve 2010 yılından sonra uygulanan klinik çalışmalarla araştırılmıştır. Literatür tarandığında kitosan ile ilgili makalelerin son 20 yılda yoğun bir şekilde arttığı fakat bunların çoğunun deneysel çalışma olduğu gözlenmektedir. Deneysel çalışmaların çoğu kitosanın subkondral mikrokırık ile uygulandığında tek başına mikrokırığa göre daha iyi bir kıkırdak tamir dokusu oluşturduğunu ve ayrıca hiyalin kıkırdak benzeri rejenerasyon dokusu oluşturduğunu histopatolojik olarak göstermişlerdir. Kalça, diz ve ayak bileği eklemlerindeki bölgesel kıkırdak lezyonlarının tedavisinde de kitosan uygulaması sonuçlarını bildiren klinik çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmaların çoğunda tek başına mikrokırık ile karşılaştırma yapılmış olup kitosan ile daha iyi defekt dolumu, daha stabil kıkırdak dokusu, görüntülemede daha homojen ve doğal kıkırdağa yakın doku elde edilmiştir. Sonuç olarak kitosan, hem in vivo hem de in vitro çalışmalarla etkinliği kanıtlanmış, kanıt düzeyi orta düzey çalışmalarda başarılı sonuçlar elde edilmiş ve mikrokırık işleminde oluşan kan pıhtısını stabilize etme özelliğiyle iyileşmeyi pekiştirmede kullanılabilecek bir biyolojik skafolddur.

Anahtar Kelimeler : kitosan; kıkırdak; rejenerasyon; doku mühendisliği